Nederland is officieel uit de recessie. Mathijs Bouman maakt de balans op. Groeien we weer?
De Nederlandse economie groeide weer in het derde kwartaal. We zijn uit de recessie. Minister Henk Kamp van Economische Zaken vatte donderdag het nationale gevoel van opluchting goed samen: “We zijn eindelijk, met een heel klein plusje, uit de krimp gekomen”.
Een heel klein plusje. Niet meer dan 0,1 procent groei op kwartaalbasis. Dat is een toename van het bruto binnenlands product met ongeveer 600 miljoen euro. Nog geen 38 euro per Nederlander. De crisis heeft ons geleerd kleine meevallers te koesteren.
Recessie voorbij? Het is een eerste schatting
Maar hoe zeker is het dat de economie in het derde kwartaal ook echt is gegroeid? Dat valt tegen. Het gaat hier om een eerste schatting van het Centraal Bureau voor de Statistiek; een zogenaamde flash-raming.
Deze flash-raming heeft het CBS 45 dagen na het einde van het kwartaal gereed. Zo is dat in Europees verband afgesproken. Nog niet alle cijfers over de economie zijn dan al beschikbaar, dus het flash-cijfer wordt vaak later bijgesteld.
Dat gebeurt in de regel weer 45 dagen later, dus 90 dagen na het einde van het kwartaal. Het CBS heeft dan alle benodigde informatie binnen en kan de ‘reguliere kwartaalraming’ publiceren.
Raming vaak te hoog
Onlangs publiceerde het CBS een spreadsheet met deze twee kwartaalramingen tussen 2006 en 2013. Daaruit valt op te maken dat de jaar-op-jaar kwartaalgroei (dit kwartaal vergeleken met hetzelfde kwartaal een jaar eerder), in eerste instantie vaak te hoog wordt geschat.
Van de 30 kwartalen waren er 17 waarbij de flash-raming hoger was dan de reguliere raming. In vijf kwartalen was de flash te laag. Acht keer waren beide ramingen gelijk.
Gemiddeld werd de flash-raming met 0,1 procentpunt omlaag bijgesteld. Let wel: het gaat hierbij om de jaar-op-jaar groeiraming. Dit is dus niet per se de foutenmarge waarmee we de kwartaal-op-kwartaal groei van 0,1 procent, waar Henk Kamp zo blij mee is, zouden kunnen corrigeren.
In het afgelopen kwartaal bedroeg de jaar-op-jaar groei -0,6 procent (krimp, dus). Dat zou dus bij de volgende raming ook zomaar -0,7 procent kunnen zijn. Niet echt schokkend.
De definitieve raming, die pas over maar liefst 2,5 jaar naar buiten zal komen, viel de afgelopen jaren wel groter uit: gemiddeld -0,3 procent. Wellicht weten we dus begin 2016 dat de jaar-op-jaar krimp in het derde kwartaal van 2013 eigenlijk -0,9 procent bedroeg.
Echte groei
Het CBS heeft geen handige spreadsheet met de kwartaal-op-kwartaal ramingsfout. Terwijl die natuurlijk interessanter is om te bepalen of Nederland nu echt al weer groeit. Uit de persberichten van het afgelopen jaar valt echter wel wat te destilleren.
In onderstaande grafiek staan de ramingen van het CBS voor de kwartaalgroei in 2012 en 2013, zoals die achtereenvolgend in mei, augustus en november van dit jaar werden gepubliceerd.
Goed te zien is dat bij het CBS aanpassing van de raming eerder regel dan uitzondering is. Het ramingsverschil tussen augustus en mei was gemiddeld -0,13 procentpunt. Als dat ook nu weer het geval is, dan zou de 0,1 procent groei over enkele maanden dus zomaar 0,3 procent krimp kunnen zijn. Het kleine vreugdedansje van Henk Kamp was dan voorbarig.
Maar het ramingsverschil tussen november en mei is al weer kleiner: -0,03 procentpunt. Als dat ook deze keer de fout is, groeide de Nederlandse economie dus echt, met 0,07 procent.
Er valt eigenlijk maar één conclusie te trekken: leuk dat we denken dat de economie nu weer groeit, maar de kans we het einde van de recessie te vroeg hebben verkondigd is allesbehalve verwaarloosbaar. De foutenmarges zijn te groot om bij 0,1 procent groei al te denken dat het weer zomer is.
Lees ook
Nederland groeit: dit zeggen de bobo's
Waarom de recessie onze eigen schuld is
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl